KOLEKCJA MINERAŁÓW POLSKI

 

            W zbiorze tym okazy pogrupowane są zgodnie z geotektonicznym podziałem Polski. Należy jednak pamiętać, że poszczególne jednostki geotektoniczne na ogół nie pokrywają się z podziałem geograficznym naszego kraju. Dla łatwiejszego poruszania się po tej części witryny poniżej zamieszczono interaktywną mapę geotektoniczną Polski. Wystarczy kliknąć na wybranym obszarze mapy aby przenieść się na stronę poświęconą danej jednostce geotektonicznej.

 

            Polska leży na styku dwóch dużych jednostek strukturalnych: platformy wschodnioeuropejskiej zwanej Baltiką (na północnym wschodzie) oraz platformy zachodnioeuropejskiej (na południowym zachodzie).  Położony w granicach naszego kraju fragment krystalicznego podłoża Baltiki uformował się w okresie od 2,1 (rejon Zamościa) do 1,6 mld lat temu (północno-wschodnia Polska) i przez cały okres swojego istnienia zachowywał się raczej stabilnie. Ewolucja podłoża południowo zachodniej Polski była bardziej skomplikowana. Uformowało się ono w neoproterozoiku na obrzeżu superkontynetu Gondwana. Na przełomie proterozoiku i kambru od obrzeża tego oderwała się duża wyspa (terran Brunovistulia). Po zderzeniu z Baltiką utworzyła ona półwysep którego fragment stanowi obecnie podstawę bloku śląsko-morawskiego i prawdopodobnie części Karpat. Pod koniec ordowiku na północy do Baltiki dołączył inny mikrokontynent (terran Avalonia Wschodnia) tworząc tam kolejny półwysep. Jego fragment stanowi obecnie podstawę Pomorza Zachodniego. Na styku platform wschodnio- i zachodnio-europejskiej przebiega głęboka strefa tektoniczna zwana linią Teisseyre'a-Tornquista. W granicach Polski ciągnie się ona od Koszalina przez Chojnice, Tucholę, okolice Warszawy, Zamość do Tomaszowa Lubelskiego. W głąb strefa ta sięga miejscami nieciągłości Mohorovičicia. W kambrze podczas orogenezy kaledońskiej a następnie w karbonie podczas orogenezy hercyńskiej paleozoiczne osady zalegające pomiędzy półwyspami awalońskim i brunovistuliańskim oraz platformą wschodnioeuropejską zostały silnie sfałdowane. Obecnie stanowią one podstawę Gór Świętokrzyskich, Sudetów i monokliny przedsudeckiej.

 

 

Spis jednostek geotektonicznych Polski

Góry Świętokrzyskie i ich mezozoiczne obrzeże
Karpaty
Platforma wschodnioeuropejska (niecka brzeżna, obniżenie nadbałtyckie, obniżenie nadbużańskie, obniżenie podlaskie, wyniesienie Łeby, wyniesienie mazursko-suwalskie i wyniesienie Sławatycz)
Sudety oraz monoklina przedsudecka
Wał środkowopolski oraz niecka mogileńska, niecka nidziańska i niecka szczecińska
Zapadlisko przedkarpackie
Zapadlisko śląsko-krakowskie i jego paleozoiczne obrzeże

 

LITERATURA

ŻELAŹNIEWICZ A. i in. : Regionalizacja tektoniczna Polski. Wrocław : Komitet Nauk Geologicznych PAN, 2011.

 

 

Jeżeli chcesz szybko przejść do nadrzędnej strony kliknij poniższy interaktywny przycisk.

 

            UWAGA!!! Na czerwono oznaczono okazy które posiadają braki w opisach. Jeżeli możecie je uzupełnić lub jeżeli wykryjecie jakieś inne nie zauważone przeze mnie błędy proszę o informację. Za wszelkie konstruktywne uwagi z góry serdecznie dziękuję.

W SUMIE OD ZAŁOŻENIA WITRYNY W 2005 ROKU ODWIEDZONO JĄ
JUŻ   RAZY